တီးတိန္ဇုံသုိ႔ ကက္သလစ္သာသနာ ေရာက္ရွိလာျခင္း
၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္း၌ ကက္သလစ္ဘာသာ၀င္ မရွိေသးပါ။ ထိုစဥ္က တီးတိန္ၿမိဳ႕တြင္ နယ္ပိုင္၀န္ေထာက္ျဖစ္သူ Mr. Thomson တစ္ဦးသာ ဘာသာ၀င္ရွိခဲ့ပါသည္။ တြန္းဇန္မွ ေစာ္ဘြားႀကီး ဦးပုမ္ဇမန္သည္ ကက္သလစ္ဘာသာ တီးတိန္နယ္သို႕ ေရာက္ရွိႏိုင္ရန္ တီးတိန္နယ္ပိုင္၀န္ေထာက္ျဖစ္သူ Mr. Thomson (အဂၤလိပ္)ႏွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါသည္။ ဤအေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ခ်င္း၀ိေသသတိုင္းမင္းႀကီး Lt.Col. Burne ကလည္း သေဘာတူခဲ့ပါသည္။
ထို႕ေၾကာင့္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ နယ္ပိုင္၀န္ေထာက္ျဖစ္သူ Mr. Thomson က မႏၲေလးၿမိဳ႕ရွိ ဆရာေတာ္ႀကီး Bp. Faliere ထံသို႕ သာသနာေတာင္းခံစာ ေရးသားေပးပို႕ခဲ့ပါသည္။ ဤစာႏွင့္ပတ္သက္၍ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္၊ မတ္လအတြင္း၌ Fr. Mainier ဆရာဦးဘေမာင္၊ ဆရာဦးထြန္းရင္တို႕ႏွင့္အတူ Bp.Failiere သည္ နယ္ေျမကို ႀကိဳတင္ ၾကည့္႐ႈေလ့လာရန္အတြက္ ေျမာက္ပိုင္း ခ်င္းျပည္နယ္သို႕ ၾကြျမန္းလာခဲ့ပါသည္။ Bp.Failiere ႏွင့္အဖြဲ႕အား လိုင္လြီးရြာမွ Pa Lian Kho Vungh, Tg Suan Kho Pau, Tg Kam Cin Kham, Tg Vum Khan Pau (၇ ႏွစ္)ႏွင့္ တြန္းဇန္မွ Pa Go Cin တို႕သည္ ျမင္း(၅)ေကာင္ႏွင့္ ကေလးၿမိဳ႕သို႕ သြားေရာက္ႀကိဳဆို ခဲ့ၾကပါသည္။
Bp. Faliere သည္ မတ္လ(၁၂)ရက္ေန႕တြင္ တီးတိန္ၿမိဳ႕၌ ပထမဦးဆံုး မစၦားတရား ပူေဇာ္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ကက္သလစ္ဘာသာကို Pa Neng Zam (ဆိုင္းဇန္)မွ လက္ခံခဲ့ရာ ေျမာက္ပိုင္း ခ်င္းျပည္နယ္၏ ပထမဦးဆံုး တစ္ဦးတည္းေသာ ဘာသာ၀င္သူျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ Bp. Faliere ႏွင့္အဖြဲ႕သည္ တြန္းဇန္သို႕ ခရီးဆက္ခဲ့ရာ ဆရာဦးဘေမာင္ႏွင့္ ဆရာဦးထြန္းရင္တို႕အား သာသနာျပဳရန္ ထားခဲ့ၿပီး ဓမၼဆရာ သင္တန္းတက္ရန္ တြန္းဇန္မွ U Hau Kho Kham ႏွင့္ U Neng Kai တို႕အား ေခၚသြားခဲ့ပါသည္။
၁၉၃၉ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလကုန္ပိုင္းတြင္ Bp.Faliere က ဆရာဦးဘေမာင္ႏွင့္ ဆရာဦးထြန္းရင္တို႕အား ၾကည့္႐ႈ စစ္ေဆးရန္ Fr.Blivet ႏွင့္ ၤ Fr. Collart တို႕အား ေစလႊတ္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္တြင္ Bp.Faliere သည္ ေျမာက္ပိုင္းခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္ တည္ေထာင္ရန္ Fr.Mainier ဦးေဆာင္သည့္အဖြဲ႕ကို ေစလႊတ္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအဖြဲ႕တြင္ Fr.Blivet, Fr.Moses U Ba Khin ဓမၼဆရာ U Hau Kho Kham ႏွင့္ U Neng Kai တို႕ပါ၀င္ပါသည္။ ထိုအဖြဲ႕သည္ ၂၀-၁၂-၁၉၄၀ ရက္ေန႕တြင္ ကေလးၿမိဳ႕သို႕ ေရာက္ရွိၾကရာ ဆရာဦးဘေမာင္ႏွင့္ U Vungh Za Gin တို႕က ကေလးၿမိဳ႕သို႕ ျမင္း(၈)ေကာင္ႏွင့္ သြားေရာက္ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကပါသည္။
ဒီဇင္ဘာလ(၂၃)ရက္ေန႕တြင္ တီးတိန္ၿမိဳ႕သို႕ ေရာက္ရွိလာၾကၿပီး တီးတိန္ၿမိဳ႕နယ္ပိုင္၀န္ေထာက္ Mr. Thomson ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကပါသည္။ ဒီဇင္ဘာလ (၂၄)ရက္ေန႕တြင္ တီးတိန္ၿမိဳ႕၌ ကက္သလစ္ဘာသာကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ဒီဇင္ဘာလ(၂၃) ရက္ေန႕တြင္ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕သို႕ ခရီးဆက္ခဲ့ၾကရာ Fr. Mainier သည္ ခရစၥမတ္ညဥ့္သန္းေခါင္ယံ မစၦားကို အဦးဆံုးပူေဇာ္ခဲ့ပါသည္။ Fr. Blivet သည္ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕တြင္ ေက်ာင္းထိုင္ခဲ့ပါသည္။
Bp.Faliere တြန္းဇန္မွအျပန္တြင္ လိုင္လီြးရြာမွ Pa Sian Khan Thang (လိုင္ျပန္းဘာသာ တည္ေထာင္သူ Pu Pau Cin Hau ၏ သား) ႏွင့္ Pa Kam Cin Kham (လိုင္လြီးသာသနာ့အက်ဳိးေဆာင္ ေဂါပကလူႀကီး Pa Lian Kho Zam ၏သား) တို႕အား မႏၲေလးၿမိဳ႕ Fr.Lafon ေက်ာင္းတက္ရန္ ေခၚသြားပါသည္။
၁၉၄၁ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလတြင္ Fr. Moses U Ba Khin သည္ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕တြင္ ေက်ာင္းထိုင္ခဲ့ၿပီး Fr. Blivet သည္ လိုင္လြီးရြာတြင္ ေက်ာင္းထိုင္ကာ တီးတိန္ၿမိဳ႕ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါသည္။ Fr. Blivet လိုင္လြီးရြာ၌ ေက်ာင္းထိုင္ေနစဥ္ ဆိုင္းဇန္ရြာမွ U Song Cin Pau သည္ သာသနာ ေရာက္ရွိႏိုင္ေရးအတြက္ လိုင္လြီးရြာသို႕ သြားေရာက္ခဲ့ပါသည္။ Fr. Blivet သည္ U Suan Kho Pau ကို ဆိုင္းဇန္ရြာသို႕ေစလြတ္ခဲ့ရာ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္ ဆိုင္းဇန္ရြာ၌ ကက္သလစ္ဘာသာ တည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။
ဒုတိယကမၻာ စစ္ျဖစ္လာသည့္အခါ ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ သိကၡာေတာ္ရ ဆရာေတာ္ Mr. Nelson ႏွင့္ တီးတိန္ၿမိဳ႕၀န္ Mr. Kelley တို႕သည္ Fr.Blivet အားစစ္ေဘးမွ အိႏၵိယနယ္သို႕ တိမ္းေရွာင္ရန္ စည္း႐ံုးရာ Fr. Blivet ကလက္မခံဘဲ ကြၽႏ္ုပ္၏သိုးစုမ်ားႏွင့္ "ေသတူရွင္တူေနအံ့" ဟုဆိုကာ လိုက္မသြားခဲ့ေပ။
၁၉၄၄ ခုႏွစ္၊ မတ္လ(၁၄)ရက္ေန႕တြင္ ဂ်ပန္တပ္ တီးတိန္ၿမိဳ႕သို႕ ေရာက္ရွိလာပါသည္။ ဂ်ပန္ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ Fr.Blivet အားလိုင္လြီးရြာမွ တီးတိန္ၿမိဳ႕သို႕ေခၚယူကာ ဤသို႕စစ္ေဆးခဲ့ပါသည္။ "ခင္ဗ်ား ဒီအရပ္မွာ ဘာလုပ္ေနတာလဲ" ဟု ေမးျမန္းရာ Fr. Blivet က "ေလာကီအေရးအတြက္ အလုပ္လုပ္ေနျခင္းမဟုတ္၊ ေလာကုတၱရာအေရးအတြက္သာ ဤအရပ္၌ လာေရာက္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာျပေသာအခါ ဖမ္းဆီးျခင္း မျပဳေတာ့ေပ။ ဤသို႕ဆိုလွ်င္ ေမြးရပ္ေျမသို႕ ျပန္သြားလိုပါသလားဟု ထပ္ဆင့္ေမးျမန္ရာ "ကြၽႏ္ုပ္၏ သိုးစုမ်ားႏွင့္အတူတူေနအံ့" ဟုဆိုကာ မိမိ၏သိုးစု ဘာသာတူမ်ားအား မထားခဲ့ဘဲ အမႈေတာ္ ဆက္လက္ထမ္းရြက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအခါ ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသည္ Fr. Blivet အား ဂ်ပန္တပ္က ဒုကၡေပးျခင္း မျပဳရန္ လက္မွတ္ႏွစ္ေစာင္ထုတ္ေပးခဲ့ပါသည္။ တစ္ေစာင္ကို Fr. Blivet က လည္ပင္းတြင္ဆြဲထားၿပီး တစ္ေစာင္ကို မိမိေက်ာင္းေရွ႕တြင္ ကပ္ထားပါသည္။
၄င္းႏွစ္ေမလတြင္ စစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ တြန္းဇန္ဘုရားေက်ာင္း မီးေလာင္သြားခဲ့ရာ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕ေက်ာင္းထိုင္ဘုန္းေတာ္ႀကီး Fr. Moses သည္ လိုင္လြီး ေက်ာင္းထိုင္ဘုန္းႀကီး Fr. Blivet ေက်ာင္းတြင္ ယာယီခိုလႈံခဲ့ပါသည္။
၁၉၄၄ ေအာက္တိုဘာလတြင္ လိုင္လြီးရြာသို႕ ဂ်ပန္တပ္မ်ား ၀င္လာသျဖင့္ အဂၤလိပ္တပ္မွ လိုင္လီြးရြာအား ဗံုးႀကဲခဲ့ရာ လိုင္လီြးဘုရားေက်ာင္းမွာ ျပာက်ခဲ့ရပါသည္။ Fr. Moses ႏွင့္ Fr. Blivet တို႕ မီးေဘးမွ ေရွာင္တိမ္းထြက္ေျပးေနစဥ္လမ္းတြင္ ဘုန္းႀကီး၏လက္တြင္ကိုင္ထားေသာ ဆုေတာင္း ေမတၱာစာအုပ္မွာ ေသနတ္က်ည္ဆံမွန္၍ ဘုန္းႀကီးႏွစ္ပါး စလံုးမွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရရွိျခင္းမရွိေခ်။
၁၉၄၄ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ စစ္ၿပီးေသာအခါ Fr. Moses တြန္းဇန္သို႕ ျပန္သြားခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ Fr. Blivet သည္ တီြးလန္႕သို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ေက်ာင္းထိုင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ Fr. Blivet သည္ ဆုိင္းဇန္ရြာတြင္ ေက်ာင္းထုိင္ၿပီး တီးတိန္ၿမိဳ႕ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ပါသည္။ ၁၉၅၄ ေမလတြင္ Bp. Faliere, Fr. Blivet, Fr. Dixneut, Fr. Kelbert, Fr. Moses U Ba Khin, Fr. Ruellen တို႕သည္ တီးတိန္ဘုရားေက်ာင္းႀကီးကို ေကာင္းခ်ီးေပးေရဆက္ခ်ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၄ မွ ၁၉၅၈ အထိ Fr. Ruellen သည္ ဆိုင္းဇန္ရြာတြင္ေက်ာင္းထိုင္ၿပီး တီးတိန္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္၊ ေမလအတြင္းတြင္ (၁၅)ရက္တာ ဘုရားစကားသင္ၾကားေပးျခင္းကို Fr. Blivet ႏွင့္အတူ တီးတိန္ၿမိဳ႕၌ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ Fr. Ruellen သည္ ၁၉၅၅ ခု၊ ဇြန္လတြင္ တီးတိန္ေဘာ္ဒါကို စတင္တည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ပါသည္။
၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ တီးတိန္ၿမိဳ႕၌ ပထမဦးဆံုး ေက်ာင္းထိုင္ဘုန္းေတာ္ႀကီးအျဖစ္ Fr. Augustine U Soe ဦးစြာ ေရာက္ရွိလာပါသည္။
တီးတိန္ၿမိဳ႕တြင္ ေက်ာင္းထိုင္ခဲ့ဖူးေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားမွာ
(၁) Fr. Augustine U Soe ၁၉၅၈-၁၉၆၄
(၂) Fr. Aloysius ၁၉၆၄ (လအနည္းငယ္)
(၃) Fr. Peter U Mya Aung ၁၉၆၄-၁၉၆၆
(၄) Fr. Bernardine U Nyunt Phe ၁၉၆၆-၁၉၆၉
(၅) Fr. Timothy Pum Khan Nang ၁၉၆၉-၁၉၈၆
(၆) Fr. Andrew Gin Khan Mung ၁၉၈၆-၁၉၈၈
(၇) Fr. Anthony Hem Kho Sei ၁၉၈၈ (ေမ-ဒီဇင္ဘာ)
(၈) Fr. Lucius Hre Kung ၁၉၈၉-၁၉၉၈
(၉) Fr. Philip En Khan Mang ၁၉၉၈-၂၀၀၇
(၁၀) Fr. James Cin Len Khai ၂၀၀၇-၂၀၀၈
(၁၁) Fr. Andrew Cin Go Lian ၂၀၀၈-
တီးတိန္ဇံုဘုန္းေတာ္ႀကီးစီရင္စုမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းထိုင္ခဲ့ဖူးေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား
(၁) ႊTonzang
(၁) ၤFr. Blivet ၁၉၄၀
(၂) ၤFr. Moses U Ba Khin ၁၉၄၁-၁၉၅၃
(၃) ၤFr. Anthony Kelbert ၁၉၅၃-၁၉၆၆
(၄) ၤFr. Timothy Pum Khan Nang ၁၉၆၆-၁၉၆၈
(၅) Fr. Andrew Thang Za Khai ၁၉၆၉-၁၉၈၃
(၆) Fr. Peter U Hla Shwe ၁၉၈၃-၁၉၈၅
(၇) ၤFr. John Om Se ၁၉၈၅-၁၉၉၀
(၈) Fr. Dominic Sum Pian Zam ၁၉၉၀-၁၉၉၁
(၉) ၤFr. George Jakheeya ၁၉၉၁-၁၉၉၆
(၁၀) Fr. Lucius Hre Kung ၁၉၉၆-၁၉၉၇(တီးတိန္မွတြဲကိုင္)
(၁၁) Fr. Francis Lan Sawn ၁၉၉၇-၂၀၀၇
(၁၂) ၤFr. Philip En Khan Mang ၂၀၀၇
(၂) Lailui
(၁) Fr. Blivet ၁၉၄၁-၁၉၄၆
(၂) Fr. Damian Zam Sian Dal ၂၀၀၉ (Nov)
(၃) Tuilangh (ယခုတီးတိန္ၿမိဳ႕မစီရင္စု)
(၁) Fr. Blivet ၁၉၄၆-၁၉၆၀
(၄) Saizang
(၁) Fr. Dixneuf ၁၉၄၆-၁၉၅၅
(၂) Fr. Ruellen ၁၉၅၅-၁၉၆၆
(၃) ၤFr. Bernardine U Nyunt Phe ၁၉၆၇-၁၉၆၈
(၄) Fr. Timothy Pum Khan Nang ၁၉၆၉-၁၉၇၁
(၅) Fr. Peter U Hla Shwe ၁၉၇၂-၁၉၈၅
(၆) ၤFr. Jerome Hlawn Khawl ၁၉၈၅-၁၉၉၀
(၇) ၤFr. Felix Lian Khen Thang ၁၉၉၀-၁၉၉၁
(၈) Fr. Anthony Hem Kho Sei ၁၉၉၂-၁၉၉၆
(၉) ၤFr. Isidore Tuang Khan Pau ၁၉၉၆-၂၀၀၆
(၁၀) ၤFr. Timothy Thang Do Cin ၂၀၀၇
(၅) Mualpi
(၁) Fr. Jackson ၁၉၄၇-၁၉၅၀
(၂) Fr. Eustius ၁၉၅၁-၁၉၅၃
(၃) ၤFr. Jordain ၁၉၅၃-၁၉၅၇
(၄) Fr. Aloysius ၁၉၅၇-၁၉၆၂
(၅) Fr. Timothy Pum Khan Nang ၁၉၆၂-၁၉၇၁
(၆) ၤFr. Macharldo ၁၉၇၁-၁၉၇၅
(၇) ၤFr. Florian Zam Kho Kam ၂၀၀၈-၂၀၀၉
(၈) Fr. Sebastian Khaw Khei Ghung ၂၀၀၉-၂၀၁၀
(၉) Fr. Andrew Suan Lian Mung ၂၀၁၀-
(၆) Singpial
(၁) Fr. Jordain ၁၉၅၉-၁၉၆၆ (မွတ္ခ်က္။ ။ ယခုကေလးဇံု)
(၇) ွSuangpi
(၁) Fr. Peter Mya Aung ၁၉၆၀-၁၉၆၇
(၂) ၤFr. Joseph Pau Kap Mung ၂၀၀၈
(၈) ႊTuithang
(၁) Fr. Blivet ၁၉၆၁-၁၉၇၅
(၂) Fr. Michael Gin Sian Kham ၂၀၀၃-၂၀၀၇
(၃) Fr. Andrew Suan Lian Mung ၂၀၀၈-၂၀၀၉
(၄) Fr. Robert Cin Lam Kim ၂၀၀၉
(၉) Laitui
(၁) Fr. Ignatius Hau Khan Kap ၁၉၈၈-၁၉၉၉
(၂) Fr. Joseph Se Yawn ၁၉၉၉-၂၀၀၇
(၃) Fr. Thomas Khua Uk Lian Mawi ၂၀၀၇-၂၀၀၇ (၁ ႏွစ္မျပည့္)
(၄) Fr. Albert Nang En Khai ၂၀၀၈-၂၀၀၉
(၅) Fr. Abraham Hrang Hit ၂၀၁၀
(၁၀) Cikha
(၁) Fr. George Jakheeya ၁၉၈၉-၁၉၉၀
(၂) Fr. Dominic Kung Teal ၁၉၉၁-၁၉၉၆
(၃) Fr. Andrew Cin Go Lian ၁၉၉၆-၂၀၀၃
(၄) Fr. Timothy Thang Do Cin ၂၀၀၃-၂၀၀၇
(၅) Fr. Florian Zam Kho Kam ၂၀၀၇-၂၀၀၈
(၆) Fr. Maximian Pau Sian Mung ၂၀၀၈-၂၀၀၉
(၇) Fr. Joseph Khup Huam Mang ၂၀၀၉-
(၁၁) Sakollam
(၁) Fr. Thomas Khua Uk Lian Mawi ၂၀၀၆-၂၀၀၇
(၂) Fr. Isidore Tuang Khan Pau ၂၀၀၇-၂၀၀၉
(၃) Fr. Stephen Mang Lian Tuang ၂၀၀၉-
(၁၂) Heilei
(၁) Fr. Wilfred Do Suan ၂၀၀၈-
တီးတိန္ဇံုအတြင္း ေက်ာင္းထိုင္ဖူးသည့္ ႏုိင္ငံျခားမွျပင္သစ္သာသနာျပဳ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား
၁. Fr. Blivet(M.E.P)
၁၉၄၀ ခုႏွစ္မွစ၍ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕တြင္ ပထမဦးဆံုးေက်ာင္းထိုင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္တြင္ လိုင္လြီးရြာသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး ၁၉၄၅ ခုႏွစ္အထိ သီတင္သံုးေနထိုင္ခဲ့သည္။
အဂၤလိပ္စစ္တပ္သည္ လိုင္လြီးရြာအား ဗံုးႀကဲေသာအခါ ဘုရားေက်ာင္းမွာ မီးေလာင္ပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ မီးေဘးမွ ေရွာင္တိမ္းေနစဥ္ လမ္းတြင္ လက္ထဲ၌ပါလာေသာ ဆုေတာင္းေမတၱာစာအုပ္ကို က်ည္ဆံမွန္ခဲ့ပါသည္။ သို႕ေသာ္ Fr. Blivet သည္ အျခားထိခုိက္ဒဏ္ရာရရွိျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ တြီးလန္႕ရြာသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး ၁၉၆၀ ခုႏွစ္အထိ (၁၅)ႏွစ္တာ သာသနာအမႈေတာ္ ထမ္းရြက္ခဲ့ပါသည္။ Tuithang ရြာတြင္ ၁၉၆၁-၁၉၇၅ ႏွစ္အထိ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ပါသည္။ နယ္လွည့္ ေဒသစာရီ ထြက္ေတာ္မူတိုင္း ေျမပံုႏွင့္ သံလိုက္အိမ္ေျမႇာင္ (Compass)ကို အၿမဲတမ္း ယူသြား ေလ့ရွိသည္။ ဖာသာရ္၏ေနာက္လိုက္ျဖစ္သူ ဦးဇဲလ္ခန္႕ဒို (သက္ရွိ) ယခုအသက္(၇၆)ႏွစ္၏ ေျပာျပခ်က္အရ "ကိုယ္ေတာ္ဘုရား အေလးအေပါ့သြားျခင္းကိုပင္ ကြၽန္ေတာ္တခါမွ် မျမင္ေတြ႕ဖူးပါ။" ဤမွ်အထိ စည္းကမ္းႀကီးသူ ျဖစ္ပါသည္ဟု ေျပာျပခဲ့ပါသည္။ ဘာသာမခြဲျခားဘဲ လူမ်ားကို ေဆး၀ါး ေပးေလ့ရွိသည္။ ထမင္းဂ်ဳိး အလြန္ႀကိဳက္သည္။ ရြာတြင္ ၂ ည ၃ ညထက္ပိုမအိပ္ဘဲ အၿမဲတမ္းနယ္လွည့္သည္။ ဘုရားေက်ာင္းေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည္။ ကိုယ္ေတာ္ မစၦားေဟာရာတြင္ အသံုးျပဳခဲ့သည့္ ပစၥည္းမ်ား ယေန႕ထိတိုင္ တီြးလန္႕ရြာတြင္ ရွိေနေသးသည္။ ျမင္းကိုသနားသျဖင့္ ခရီးသြားတိုင္း နံနက္ေစာေစာ သြားေလ့ရွိသည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္တုန္းက ဂ်ပန္စစ္သားမ်ားက ညႇဥ္းဆဲေသာအားျဖင့္ ပစၥည္းထမ္းခုိင္း၊ ေရခပ္ခုိင္းတာတုိ႔ ရွိခဲ႔သည္။ ဖာသာရ္သည္ ေမြးျမဴထားေသာ ၾကက္မ်ားကုိ သတ္စားျခင္း မျပဳဘဲ ဧည့္သည္ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား ေရာက္ရွိသည့္အခါမွသာ ဧည့္ခံေကြၽးေမြးရန္အတြက္
သတ္ေလ႔ရွိပါသည္။
၂. Fr. Joseph Dixneuf (M.E.P)
၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ ဆိုင္းဇန္ရြာ၌ ေက်ာင္းထိုင္ခဲ့ပါသည္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတြင္ ၁၉၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ(၂၉)ရက္ေန႕ တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ပါသည္။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ(၂၄)ရက္ေန႕တြင္ ရဟန္းသိကၡာခံယူခဲ့ ပါသည္။ ရဟန္းသိကၡာခံၿပီး (၁)လမတိုင္ခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ မႏၲေလးၿမိဳ႕သို႕
သာသနာ အမႈေတာ္ျမတ္ထမ္းရြက္ရန္ ေရာက္ရွိလာပါသည္။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ျမင္းျခံၿမိဳ႕၌လည္းေကာင္း၊ ၁၉၄၀ မွ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္အထိ ေညာင္ပင္သာ၌ လည္းေကာင္း သီတင္းသံုး ေနထိုင္ခဲ့ပါသည္။ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ Fr. Blivet ႏွင့္ဆံုေတြ႕စဥ္ Fr. Blivet မွ ဤသို႕ ေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။ ကိုယ္ေတာ္ တစ္ႏွစ္တာ စားစရိတ္အတြက္ ဘယ္ေလာက္ကုန္က်သလဲဟုေမးရာ Fr. Dixneuf သည္ (၁၉) က်ပ္ ကုန္က်ေၾကာင္း ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါသည္။ ထိုအခါ Fr. Blivet က "ေတာ္ေတာ္ငတ္ႀကီးက်တဲ့သူပဲ" ကြၽန္ေတာ္ (၁၇)က်ပ္ပဲသံုးတယ္ဟု တီးတိန္ခ်င္းစကားႏွင့္ ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ထိုအခါ Fr. Dixneuf သည္ ၿခိဳးၿခံေခြၽတာရာမွ စုေဆာင္းမိသမွ်ကို စာသင္ေက်ာင္းမ်ား တည္ေဆက္ရန္ အတြက္လည္းေကာင္း၊ ဘုရားေက်ာင္းတည္ေဆာက္ရန္အတြက္ လည္းေကာင္း အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ယခု ကေလးၿမိဳ႕ရွိ စိန္ေမရီဘုရားေက်ာင္း၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း၊ စိန္ေမရီေက်ာင္း၊ လင္႐ိုဗာကားႏွင့္ စာပံုႏွိပ္စက္၊ စာပံုႏွိပ္တိုက္တို႕မွာ Fr. Dixneuf ေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းခဲ့ျခင္းမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ Fr. သည္ အမဲလုိက္ျခင္းကုိ ၀ါသနာပါၿပီး က်ားတစ္ေကာင္ကုိ ပစ္သတ္ဖူးပါသည္။
၁၉၇၂ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ(၂၃)ရက္ေန႕တြင္ ေမြးရပ္ဌာေနသို႕ ျပန္သြားခဲ့ပါသည္။ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ(၄)ရက္ ေန႕တြင္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ၌ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့သည္။
၃. Fr. Ruellen (M.E.P)
၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလတြင္ တီြးလန္႕၊ တြန္းဇန္၊ မြာလ္ပီးသို႕အလည္ သြားေရာက္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ မိမိခရီးသြားရာတြင္အသံုးျပဳရန္ ျမင္းထီးတစ္ေကာင္ကို က်ပ္(၃၂၀)ျဖင့္ ၀ယ္ယူခဲ့ရာ ခ်င္းဘာသာျဖင့္ 'Talkaang' ဟုမွည့္ခဲ့ပါသည္။
၁၉၅၅-၅၆ ဆိုင္းဇန္ရြာတြင္ သီတင္းသံုးေနထိုင္စဥ္ ကပ္တဲလ္၊ တီြးေတာ့ႏွင့္ ဆိုင္းဇန္မွ ကေလးမ်ားအား ဘုရားစကားသင္ေပးၿပီး ေယာက်္ားကေလး (၁၂)ေယာက္တို႕ကို တီးတိန္ၿမိဳ႕သို႕ ေလ့လာေရးခရီး ေခၚသြားပါသည္။ ဘုရားစကားသင္ကေလးမ်ားသည္ ထုိစဥ္က တီးတိန္ၿမိဳ႕ရွိ ေစ်းဆိုင္မ်ားႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ကား တို႕ကို ပထမဦးဆံုး အလုအယက္ၾကည့္႐ႈခြင့္ ႀကံဳခဲ့ရသျဖင့္ အလြန္ေပ်ာ္ရႊင္ခဲ့ၾကပါသည္။ ဆိုင္းဇန္တြင္ ၁၉၅၅ ႏို၀င္ဘာလ၌ Fr. Kelbert ႏွင့္ပူးတြဲၿပီး မိမိတို႕အသံုးျပဳရန္ အဂၤလိပ္-ခ်င္းအဘိဓါန္ စာအုပ္ကို ျပဳစုခဲ့ပါသည္။ ကိုယ္ေတာ္သည္ ေဒသစာရီလွည့္လည္ရာ ရြာတိုင္း၌ ဓါတ္ျပားစက္ကို ယူေဆာင္ေလ့ရွိၿပီး ရြာသူ ရြာသားမ်ားက စိတ္၀င္တစားႏွင့္ နားေထာင္ၿပီးခ်ိန္တြင္ တရားေဟာေလ့ရွိသည္။ ထိုစဥ္က ဆိုင္းဇန္ရြာမွ စာမတတ္သူအမ်ဳိးသမီးလူငယ္တစ္ခ်ဳိ႕သည္ သီလရွင္၀တ္လိုေၾကာင္း ဘုန္းႀကီးအား ေတာင္းေလွ်ာက္လာသျဖင့္ ဘုန္းႀကီးခမ်ာ အေတာ္ေခါင္း႐ႈပ္ခဲ့ရပါသည္။
၄. Fr. Anthony Kelbert (M.E.P)
၁၉၅၃ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၂၀)ရက္ေန႕တြင္ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕၌ စတင္ေရာက္ရွိ၍ သီတင္းသံုး ေနထိုင္ခဲ့ ပါသည္။ ခ်င္းစာႏွင့္ ခ်င္းစကားသင္ရင္း၊ ညေနတိုင္း ကေလးသူငယ္မ်ားအား ဘုရားစကား သင္ေပးပါသည္။ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ St. Albert Primary School ကို တြန္းဇံၿမိဳ႕၌ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္တြင္ Fr. Moses (ဆရာေတာ္ဦးဘခင္) တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ ကက္သလစ္ကေလး သူငယ္မ်ားအစည္းအ႐ံုး (Catholic Childrens' Union) CCU ကို ဖ်က္သိမ္း၍၊ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ Young Catholic Association (Y.C.A)ဟု ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ တြန္းဇန္ဘာသာတူအိမ္ေျခ (၂၄)အိမ္သာရွိၿပီး Father သည္ မိမိ၏ေမြးရပ္ေဒသမွ ရရွိသည့္ အလွဴေငြမ်ားျဖင့္ ပ်ဥ္ေထာင္ဘုရားေက်ာင္းႀကီးကို နံရံ ၂ ထပ္၊ သံဖိနပ္သံုး၍ ခိုင္မာစြာေဆာက္လုပ္ခဲ့ ပါသည္။ ဆက္လက္၍ Father သည္ မိမ္ေနထိုင္ရန္ပ်ဥ္ေထာင္၂ထပ္ အိမ္တစ္လံုးကိုလည္း ေဆာက္လုပ္ေပးခဲ့
ပါသည္။ Father သည္F.M.M(Franciscan Missionaries of Mary) Sister မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ေဆးေပးခန္း (Dispensary) တစ္ခုကို တြန္းဇန္ၿမိဳ႕၌ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံျခားမွေဆး၀ါးမ်ား လံုလံုေလာက္ေလာက္ ရွိသည့္အျပင္၊ sisterမ်ားဘက္ကလည္း ေမတၱာေစတနာႏွင့္ လူနာမ်ားကိုျပဳစုကုသ ေပးရာတြင္ ကြၽမ္းက်င္ၾကသျဖင့္ ယင္းေဆးေပးခန္းသည္ အေတာ္နာမည္ႀကီးလာၿပီး ရပ္နီးရပ္ေ၀းမွ လူနာမ်ားလာေရာက္ ကုသမႈခံယူခဲ့ၾကသည္။
Father သည္ ထိုစဥ္က ရြာသူႀကီး ဦးပီတာရွင္းလ်န္းေပါင္၊ ယခုအသက္ (၇၈)၏ အကူအညီျဖင့္ ဗိုလ္တဲအေဆာက္အဦးကို ယခုေဘာလံုးကြင္းနားတြင္ ေျပာင္းေရႊ႕ေဆာက္လုပ္ၿပီး၊ ယင္းဗိုလ္တဲ အေဆာက္အဦးေနရာတြင္ လူနာမ်ားအဖို႕ အေဆာင္တစ္ေဆာင္ကို ေဆာက္လုပ္ေပးခဲ့ပါသည္။ Father သည္ ခ်င္းေတာင္၊ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ တြန္းဇန္ေဒသခံမ်ားအား သံေယာဇဥ္ေမတၱာ တရားကို ျပသႏိုင္ခဲ့သည္။ Father ၏ မိန္႕ခြန္းတစ္ခုတြင္ ဤခ်င္းေတာင္တြန္းဇန္မွာ လာေနတာေပ်ာ္ပါ၏ အေၾကာင္းမွာ သူခိုး၊ ဓားျပမရွိ၊ ကေလးသူငယ္မ်ားကို ပံုမွန္ဘုရားစကား သင္ေပးႏုိင္သည့္အျပင္ တနဂၤေႏြေန႕တိုင္း မိခင္၊ ဖခင္မ်ားႏွင့္လည္း အတူတကြ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခြင့္ရရွိသည့္အျပင္ အစားအေသာက္ မ်ားလည္း ပံုမွန္စားႏုိင္ၿပီး၊ ေဒသခံဘာသာတူမ်ားႏွင့္ အတူေန၊ အတူစား။ အတူတူဆုေတာင္းမႈမ်ားကို "ငါတို႕အမႈေတာ္ေဆာင္ သာသနာ့၀န္ထမ္းမ်ား" အဖို႕ ေပ်ာ္စရာေကာင္းပါသည္ဟု ေျပာခဲ့ဖူးပါသည္။
Father Kelbert သည္ တြန္းဇန္တြင္ (၁၃)ႏွစ္တိတိေနၿပီး ၁၉၆၆၊ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ(၁၁)ေန႕တြင္ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕မွ မိမိ၏ေမြးရပ္ျပင္သစ္ျပည္သို႕ ျပန္သြားဖို႕ရန္ ဂ်စ္ကား(၁)စီးႏွင့္သြားၿပီး၊ တီးတိန္မေရာက္မွီ လမ္းခုလတ္ (Ciimtang) အရပ္တြင္ ေခတၱခဏ ကားကိုရပ္ခိုင္း၍၊ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕ကို ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ ျပန္လွည့္ၾကည့္၍ အလြမ္းမ်က္ရည္က်ခဲ့ပါသည္။
ၤFather သည္ မိမိႏိုင္ငံသို႕ျပန္သြားၿပီး (၁၀)ႏွစ္ၾကာၿပီးသည့္အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္ကို ရန္ကုန္ထိ ျပန္လာ၍ တာေမြရွိ F.M.M Sister မ်ား၏ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ (Chapel) တြင္ တီးတိန္လိုႏွင့္ မစၦားတရား ပူေဇာ္ေပးခဲ့သည္။ ၄င္းျပင္ ႏွစ္(၃၀)ျပည့္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ (ဒု)ႀကိမ္ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္လာ၍ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕အထိ အရမ္းသြားခ်င္ေသာ္ျငားလည္း၊ ကေလးၿမိဳ႕အထိသာလာႏုိင္ခဲ့၍ ခ်င္းစကား(တီးတိန္) စကားႏွင့္ ၾသ၀ါဒေပးၿပီး၊ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕တြင္ "ငါ့ရဲ႕ ႏွလံုးတစ္ျခမ္း က်န္ရစ္ခဲ့" သည္ဟု ေျပာခဲ့ပါသည္။
Father သည္ __________ ခုႏွစ္၊_________ လ၊ ( )ေန႕တြင္ မိမိႏုိင္ငံျပင္သစ္ျပည္ တြင္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့သည္။
၁၉၄၁-၁၉၅၄ အထိ တြန္းဇန္တြင္ဓမၼဆရာလုပ္ဖူးသည့္ ဆရာ Alphonse ဦးေအာင္မင္း၏ အတၳဳပၸတၱိအက်ဥ္း
၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္း၌ ကက္သလစ္ဘာသာ၀င္ မရွိေသးပါ။ ထိုစဥ္က တီးတိန္ၿမိဳ႕တြင္ နယ္ပိုင္၀န္ေထာက္ျဖစ္သူ Mr. Thomson တစ္ဦးသာ ဘာသာ၀င္ရွိခဲ့ပါသည္။ တြန္းဇန္မွ ေစာ္ဘြားႀကီး ဦးပုမ္ဇမန္သည္ ကက္သလစ္ဘာသာ တီးတိန္နယ္သို႕ ေရာက္ရွိႏိုင္ရန္ တီးတိန္နယ္ပိုင္၀န္ေထာက္ျဖစ္သူ Mr. Thomson (အဂၤလိပ္)ႏွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါသည္။ ဤအေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ခ်င္း၀ိေသသတိုင္းမင္းႀကီး Lt.Col. Burne ကလည္း သေဘာတူခဲ့ပါသည္။
ထို႕ေၾကာင့္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ နယ္ပိုင္၀န္ေထာက္ျဖစ္သူ Mr. Thomson က မႏၲေလးၿမိဳ႕ရွိ ဆရာေတာ္ႀကီး Bp. Faliere ထံသို႕ သာသနာေတာင္းခံစာ ေရးသားေပးပို႕ခဲ့ပါသည္။ ဤစာႏွင့္ပတ္သက္၍ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္၊ မတ္လအတြင္း၌ Fr. Mainier ဆရာဦးဘေမာင္၊ ဆရာဦးထြန္းရင္တို႕ႏွင့္အတူ Bp.Failiere သည္ နယ္ေျမကို ႀကိဳတင္ ၾကည့္႐ႈေလ့လာရန္အတြက္ ေျမာက္ပိုင္း ခ်င္းျပည္နယ္သို႕ ၾကြျမန္းလာခဲ့ပါသည္။ Bp.Failiere ႏွင့္အဖြဲ႕အား လိုင္လြီးရြာမွ Pa Lian Kho Vungh, Tg Suan Kho Pau, Tg Kam Cin Kham, Tg Vum Khan Pau (၇ ႏွစ္)ႏွင့္ တြန္းဇန္မွ Pa Go Cin တို႕သည္ ျမင္း(၅)ေကာင္ႏွင့္ ကေလးၿမိဳ႕သို႕ သြားေရာက္ႀကိဳဆို ခဲ့ၾကပါသည္။
Bp. Faliere သည္ မတ္လ(၁၂)ရက္ေန႕တြင္ တီးတိန္ၿမိဳ႕၌ ပထမဦးဆံုး မစၦားတရား ပူေဇာ္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ကက္သလစ္ဘာသာကို Pa Neng Zam (ဆိုင္းဇန္)မွ လက္ခံခဲ့ရာ ေျမာက္ပိုင္း ခ်င္းျပည္နယ္၏ ပထမဦးဆံုး တစ္ဦးတည္းေသာ ဘာသာ၀င္သူျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ Bp. Faliere ႏွင့္အဖြဲ႕သည္ တြန္းဇန္သို႕ ခရီးဆက္ခဲ့ရာ ဆရာဦးဘေမာင္ႏွင့္ ဆရာဦးထြန္းရင္တို႕အား သာသနာျပဳရန္ ထားခဲ့ၿပီး ဓမၼဆရာ သင္တန္းတက္ရန္ တြန္းဇန္မွ U Hau Kho Kham ႏွင့္ U Neng Kai တို႕အား ေခၚသြားခဲ့ပါသည္။
၁၉၃၉ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလကုန္ပိုင္းတြင္ Bp.Faliere က ဆရာဦးဘေမာင္ႏွင့္ ဆရာဦးထြန္းရင္တို႕အား ၾကည့္႐ႈ စစ္ေဆးရန္ Fr.Blivet ႏွင့္ ၤ Fr. Collart တို႕အား ေစလႊတ္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္တြင္ Bp.Faliere သည္ ေျမာက္ပိုင္းခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္ တည္ေထာင္ရန္ Fr.Mainier ဦးေဆာင္သည့္အဖြဲ႕ကို ေစလႊတ္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအဖြဲ႕တြင္ Fr.Blivet, Fr.Moses U Ba Khin ဓမၼဆရာ U Hau Kho Kham ႏွင့္ U Neng Kai တို႕ပါ၀င္ပါသည္။ ထိုအဖြဲ႕သည္ ၂၀-၁၂-၁၉၄၀ ရက္ေန႕တြင္ ကေလးၿမိဳ႕သို႕ ေရာက္ရွိၾကရာ ဆရာဦးဘေမာင္ႏွင့္ U Vungh Za Gin တို႕က ကေလးၿမိဳ႕သို႕ ျမင္း(၈)ေကာင္ႏွင့္ သြားေရာက္ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကပါသည္။
ဒီဇင္ဘာလ(၂၃)ရက္ေန႕တြင္ တီးတိန္ၿမိဳ႕သို႕ ေရာက္ရွိလာၾကၿပီး တီးတိန္ၿမိဳ႕နယ္ပိုင္၀န္ေထာက္ Mr. Thomson ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကပါသည္။ ဒီဇင္ဘာလ (၂၄)ရက္ေန႕တြင္ တီးတိန္ၿမိဳ႕၌ ကက္သလစ္ဘာသာကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ဒီဇင္ဘာလ(၂၃) ရက္ေန႕တြင္ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕သို႕ ခရီးဆက္ခဲ့ၾကရာ Fr. Mainier သည္ ခရစၥမတ္ညဥ့္သန္းေခါင္ယံ မစၦားကို အဦးဆံုးပူေဇာ္ခဲ့ပါသည္။ Fr. Blivet သည္ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕တြင္ ေက်ာင္းထိုင္ခဲ့ပါသည္။
Bp.Faliere တြန္းဇန္မွအျပန္တြင္ လိုင္လီြးရြာမွ Pa Sian Khan Thang (လိုင္ျပန္းဘာသာ တည္ေထာင္သူ Pu Pau Cin Hau ၏ သား) ႏွင့္ Pa Kam Cin Kham (လိုင္လြီးသာသနာ့အက်ဳိးေဆာင္ ေဂါပကလူႀကီး Pa Lian Kho Zam ၏သား) တို႕အား မႏၲေလးၿမိဳ႕ Fr.Lafon ေက်ာင္းတက္ရန္ ေခၚသြားပါသည္။
၁၉၄၁ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလတြင္ Fr. Moses U Ba Khin သည္ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕တြင္ ေက်ာင္းထိုင္ခဲ့ၿပီး Fr. Blivet သည္ လိုင္လြီးရြာတြင္ ေက်ာင္းထိုင္ကာ တီးတိန္ၿမိဳ႕ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါသည္။ Fr. Blivet လိုင္လြီးရြာ၌ ေက်ာင္းထိုင္ေနစဥ္ ဆိုင္းဇန္ရြာမွ U Song Cin Pau သည္ သာသနာ ေရာက္ရွိႏိုင္ေရးအတြက္ လိုင္လြီးရြာသို႕ သြားေရာက္ခဲ့ပါသည္။ Fr. Blivet သည္ U Suan Kho Pau ကို ဆိုင္းဇန္ရြာသို႕ေစလြတ္ခဲ့ရာ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္ ဆိုင္းဇန္ရြာ၌ ကက္သလစ္ဘာသာ တည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။
ဒုတိယကမၻာ စစ္ျဖစ္လာသည့္အခါ ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ သိကၡာေတာ္ရ ဆရာေတာ္ Mr. Nelson ႏွင့္ တီးတိန္ၿမိဳ႕၀န္ Mr. Kelley တို႕သည္ Fr.Blivet အားစစ္ေဘးမွ အိႏၵိယနယ္သို႕ တိမ္းေရွာင္ရန္ စည္း႐ံုးရာ Fr. Blivet ကလက္မခံဘဲ ကြၽႏ္ုပ္၏သိုးစုမ်ားႏွင့္ "ေသတူရွင္တူေနအံ့" ဟုဆိုကာ လိုက္မသြားခဲ့ေပ။
၁၉၄၄ ခုႏွစ္၊ မတ္လ(၁၄)ရက္ေန႕တြင္ ဂ်ပန္တပ္ တီးတိန္ၿမိဳ႕သို႕ ေရာက္ရွိလာပါသည္။ ဂ်ပန္ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ Fr.Blivet အားလိုင္လြီးရြာမွ တီးတိန္ၿမိဳ႕သို႕ေခၚယူကာ ဤသို႕စစ္ေဆးခဲ့ပါသည္။ "ခင္ဗ်ား ဒီအရပ္မွာ ဘာလုပ္ေနတာလဲ" ဟု ေမးျမန္းရာ Fr. Blivet က "ေလာကီအေရးအတြက္ အလုပ္လုပ္ေနျခင္းမဟုတ္၊ ေလာကုတၱရာအေရးအတြက္သာ ဤအရပ္၌ လာေရာက္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာျပေသာအခါ ဖမ္းဆီးျခင္း မျပဳေတာ့ေပ။ ဤသို႕ဆိုလွ်င္ ေမြးရပ္ေျမသို႕ ျပန္သြားလိုပါသလားဟု ထပ္ဆင့္ေမးျမန္ရာ "ကြၽႏ္ုပ္၏ သိုးစုမ်ားႏွင့္အတူတူေနအံ့" ဟုဆိုကာ မိမိ၏သိုးစု ဘာသာတူမ်ားအား မထားခဲ့ဘဲ အမႈေတာ္ ဆက္လက္ထမ္းရြက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအခါ ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသည္ Fr. Blivet အား ဂ်ပန္တပ္က ဒုကၡေပးျခင္း မျပဳရန္ လက္မွတ္ႏွစ္ေစာင္ထုတ္ေပးခဲ့ပါသည္။ တစ္ေစာင္ကို Fr. Blivet က လည္ပင္းတြင္ဆြဲထားၿပီး တစ္ေစာင္ကို မိမိေက်ာင္းေရွ႕တြင္ ကပ္ထားပါသည္။
၄င္းႏွစ္ေမလတြင္ စစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ တြန္းဇန္ဘုရားေက်ာင္း မီးေလာင္သြားခဲ့ရာ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕ေက်ာင္းထိုင္ဘုန္းေတာ္ႀကီး Fr. Moses သည္ လိုင္လြီး ေက်ာင္းထိုင္ဘုန္းႀကီး Fr. Blivet ေက်ာင္းတြင္ ယာယီခိုလႈံခဲ့ပါသည္။
၁၉၄၄ ေအာက္တိုဘာလတြင္ လိုင္လြီးရြာသို႕ ဂ်ပန္တပ္မ်ား ၀င္လာသျဖင့္ အဂၤလိပ္တပ္မွ လိုင္လီြးရြာအား ဗံုးႀကဲခဲ့ရာ လိုင္လီြးဘုရားေက်ာင္းမွာ ျပာက်ခဲ့ရပါသည္။ Fr. Moses ႏွင့္ Fr. Blivet တို႕ မီးေဘးမွ ေရွာင္တိမ္းထြက္ေျပးေနစဥ္လမ္းတြင္ ဘုန္းႀကီး၏လက္တြင္ကိုင္ထားေသာ ဆုေတာင္း ေမတၱာစာအုပ္မွာ ေသနတ္က်ည္ဆံမွန္၍ ဘုန္းႀကီးႏွစ္ပါး စလံုးမွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရရွိျခင္းမရွိေခ်။
၁၉၄၄ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ စစ္ၿပီးေသာအခါ Fr. Moses တြန္းဇန္သို႕ ျပန္သြားခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ Fr. Blivet သည္ တီြးလန္႕သို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ေက်ာင္းထိုင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ Fr. Blivet သည္ ဆုိင္းဇန္ရြာတြင္ ေက်ာင္းထုိင္ၿပီး တီးတိန္ၿမိဳ႕ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ပါသည္။ ၁၉၅၄ ေမလတြင္ Bp. Faliere, Fr. Blivet, Fr. Dixneut, Fr. Kelbert, Fr. Moses U Ba Khin, Fr. Ruellen တို႕သည္ တီးတိန္ဘုရားေက်ာင္းႀကီးကို ေကာင္းခ်ီးေပးေရဆက္ခ်ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၄ မွ ၁၉၅၈ အထိ Fr. Ruellen သည္ ဆိုင္းဇန္ရြာတြင္ေက်ာင္းထိုင္ၿပီး တီးတိန္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္၊ ေမလအတြင္းတြင္ (၁၅)ရက္တာ ဘုရားစကားသင္ၾကားေပးျခင္းကို Fr. Blivet ႏွင့္အတူ တီးတိန္ၿမိဳ႕၌ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ Fr. Ruellen သည္ ၁၉၅၅ ခု၊ ဇြန္လတြင္ တီးတိန္ေဘာ္ဒါကို စတင္တည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ပါသည္။
၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ တီးတိန္ၿမိဳ႕၌ ပထမဦးဆံုး ေက်ာင္းထိုင္ဘုန္းေတာ္ႀကီးအျဖစ္ Fr. Augustine U Soe ဦးစြာ ေရာက္ရွိလာပါသည္။
တီးတိန္ၿမိဳ႕တြင္ ေက်ာင္းထိုင္ခဲ့ဖူးေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားမွာ
(၁) Fr. Augustine U Soe ၁၉၅၈-၁၉၆၄
(၂) Fr. Aloysius ၁၉၆၄ (လအနည္းငယ္)
(၃) Fr. Peter U Mya Aung ၁၉၆၄-၁၉၆၆
(၄) Fr. Bernardine U Nyunt Phe ၁၉၆၆-၁၉၆၉
(၅) Fr. Timothy Pum Khan Nang ၁၉၆၉-၁၉၈၆
(၆) Fr. Andrew Gin Khan Mung ၁၉၈၆-၁၉၈၈
(၇) Fr. Anthony Hem Kho Sei ၁၉၈၈ (ေမ-ဒီဇင္ဘာ)
(၈) Fr. Lucius Hre Kung ၁၉၈၉-၁၉၉၈
(၉) Fr. Philip En Khan Mang ၁၉၉၈-၂၀၀၇
(၁၀) Fr. James Cin Len Khai ၂၀၀၇-၂၀၀၈
(၁၁) Fr. Andrew Cin Go Lian ၂၀၀၈-
တီးတိန္ဇံုဘုန္းေတာ္ႀကီးစီရင္စုမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းထိုင္ခဲ့ဖူးေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား
(၁) ႊTonzang
(၁) ၤFr. Blivet ၁၉၄၀
(၂) ၤFr. Moses U Ba Khin ၁၉၄၁-၁၉၅၃
(၃) ၤFr. Anthony Kelbert ၁၉၅၃-၁၉၆၆
(၄) ၤFr. Timothy Pum Khan Nang ၁၉၆၆-၁၉၆၈
(၅) Fr. Andrew Thang Za Khai ၁၉၆၉-၁၉၈၃
(၆) Fr. Peter U Hla Shwe ၁၉၈၃-၁၉၈၅
(၇) ၤFr. John Om Se ၁၉၈၅-၁၉၉၀
(၈) Fr. Dominic Sum Pian Zam ၁၉၉၀-၁၉၉၁
(၉) ၤFr. George Jakheeya ၁၉၉၁-၁၉၉၆
(၁၀) Fr. Lucius Hre Kung ၁၉၉၆-၁၉၉၇(တီးတိန္မွတြဲကိုင္)
(၁၁) Fr. Francis Lan Sawn ၁၉၉၇-၂၀၀၇
(၁၂) ၤFr. Philip En Khan Mang ၂၀၀၇
(၂) Lailui
(၁) Fr. Blivet ၁၉၄၁-၁၉၄၆
(၂) Fr. Damian Zam Sian Dal ၂၀၀၉ (Nov)
(၃) Tuilangh (ယခုတီးတိန္ၿမိဳ႕မစီရင္စု)
(၁) Fr. Blivet ၁၉၄၆-၁၉၆၀
(၄) Saizang
(၁) Fr. Dixneuf ၁၉၄၆-၁၉၅၅
(၂) Fr. Ruellen ၁၉၅၅-၁၉၆၆
(၃) ၤFr. Bernardine U Nyunt Phe ၁၉၆၇-၁၉၆၈
(၄) Fr. Timothy Pum Khan Nang ၁၉၆၉-၁၉၇၁
(၅) Fr. Peter U Hla Shwe ၁၉၇၂-၁၉၈၅
(၆) ၤFr. Jerome Hlawn Khawl ၁၉၈၅-၁၉၉၀
(၇) ၤFr. Felix Lian Khen Thang ၁၉၉၀-၁၉၉၁
(၈) Fr. Anthony Hem Kho Sei ၁၉၉၂-၁၉၉၆
(၉) ၤFr. Isidore Tuang Khan Pau ၁၉၉၆-၂၀၀၆
(၁၀) ၤFr. Timothy Thang Do Cin ၂၀၀၇
(၅) Mualpi
(၁) Fr. Jackson ၁၉၄၇-၁၉၅၀
(၂) Fr. Eustius ၁၉၅၁-၁၉၅၃
(၃) ၤFr. Jordain ၁၉၅၃-၁၉၅၇
(၄) Fr. Aloysius ၁၉၅၇-၁၉၆၂
(၅) Fr. Timothy Pum Khan Nang ၁၉၆၂-၁၉၇၁
(၆) ၤFr. Macharldo ၁၉၇၁-၁၉၇၅
(၇) ၤFr. Florian Zam Kho Kam ၂၀၀၈-၂၀၀၉
(၈) Fr. Sebastian Khaw Khei Ghung ၂၀၀၉-၂၀၁၀
(၉) Fr. Andrew Suan Lian Mung ၂၀၁၀-
(၆) Singpial
(၁) Fr. Jordain ၁၉၅၉-၁၉၆၆ (မွတ္ခ်က္။ ။ ယခုကေလးဇံု)
(၇) ွSuangpi
(၁) Fr. Peter Mya Aung ၁၉၆၀-၁၉၆၇
(၂) ၤFr. Joseph Pau Kap Mung ၂၀၀၈
(၈) ႊTuithang
(၁) Fr. Blivet ၁၉၆၁-၁၉၇၅
(၂) Fr. Michael Gin Sian Kham ၂၀၀၃-၂၀၀၇
(၃) Fr. Andrew Suan Lian Mung ၂၀၀၈-၂၀၀၉
(၄) Fr. Robert Cin Lam Kim ၂၀၀၉
(၉) Laitui
(၁) Fr. Ignatius Hau Khan Kap ၁၉၈၈-၁၉၉၉
(၂) Fr. Joseph Se Yawn ၁၉၉၉-၂၀၀၇
(၃) Fr. Thomas Khua Uk Lian Mawi ၂၀၀၇-၂၀၀၇ (၁ ႏွစ္မျပည့္)
(၄) Fr. Albert Nang En Khai ၂၀၀၈-၂၀၀၉
(၅) Fr. Abraham Hrang Hit ၂၀၁၀
(၁၀) Cikha
(၁) Fr. George Jakheeya ၁၉၈၉-၁၉၉၀
(၂) Fr. Dominic Kung Teal ၁၉၉၁-၁၉၉၆
(၃) Fr. Andrew Cin Go Lian ၁၉၉၆-၂၀၀၃
(၄) Fr. Timothy Thang Do Cin ၂၀၀၃-၂၀၀၇
(၅) Fr. Florian Zam Kho Kam ၂၀၀၇-၂၀၀၈
(၆) Fr. Maximian Pau Sian Mung ၂၀၀၈-၂၀၀၉
(၇) Fr. Joseph Khup Huam Mang ၂၀၀၉-
(၁၁) Sakollam
(၁) Fr. Thomas Khua Uk Lian Mawi ၂၀၀၆-၂၀၀၇
(၂) Fr. Isidore Tuang Khan Pau ၂၀၀၇-၂၀၀၉
(၃) Fr. Stephen Mang Lian Tuang ၂၀၀၉-
(၁၂) Heilei
(၁) Fr. Wilfred Do Suan ၂၀၀၈-
တီးတိန္ဇံုအတြင္း ေက်ာင္းထိုင္ဖူးသည့္ ႏုိင္ငံျခားမွျပင္သစ္သာသနာျပဳ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား
၁. Fr. Blivet(M.E.P)
၁၉၄၀ ခုႏွစ္မွစ၍ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕တြင္ ပထမဦးဆံုးေက်ာင္းထိုင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္တြင္ လိုင္လြီးရြာသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး ၁၉၄၅ ခုႏွစ္အထိ သီတင္သံုးေနထိုင္ခဲ့သည္။
အဂၤလိပ္စစ္တပ္သည္ လိုင္လြီးရြာအား ဗံုးႀကဲေသာအခါ ဘုရားေက်ာင္းမွာ မီးေလာင္ပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ မီးေဘးမွ ေရွာင္တိမ္းေနစဥ္ လမ္းတြင္ လက္ထဲ၌ပါလာေသာ ဆုေတာင္းေမတၱာစာအုပ္ကို က်ည္ဆံမွန္ခဲ့ပါသည္။ သို႕ေသာ္ Fr. Blivet သည္ အျခားထိခုိက္ဒဏ္ရာရရွိျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ တြီးလန္႕ရြာသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး ၁၉၆၀ ခုႏွစ္အထိ (၁၅)ႏွစ္တာ သာသနာအမႈေတာ္ ထမ္းရြက္ခဲ့ပါသည္။ Tuithang ရြာတြင္ ၁၉၆၁-၁၉၇၅ ႏွစ္အထိ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ပါသည္။ နယ္လွည့္ ေဒသစာရီ ထြက္ေတာ္မူတိုင္း ေျမပံုႏွင့္ သံလိုက္အိမ္ေျမႇာင္ (Compass)ကို အၿမဲတမ္း ယူသြား ေလ့ရွိသည္။ ဖာသာရ္၏ေနာက္လိုက္ျဖစ္သူ ဦးဇဲလ္ခန္႕ဒို (သက္ရွိ) ယခုအသက္(၇၆)ႏွစ္၏ ေျပာျပခ်က္အရ "ကိုယ္ေတာ္ဘုရား အေလးအေပါ့သြားျခင္းကိုပင္ ကြၽန္ေတာ္တခါမွ် မျမင္ေတြ႕ဖူးပါ။" ဤမွ်အထိ စည္းကမ္းႀကီးသူ ျဖစ္ပါသည္ဟု ေျပာျပခဲ့ပါသည္။ ဘာသာမခြဲျခားဘဲ လူမ်ားကို ေဆး၀ါး ေပးေလ့ရွိသည္။ ထမင္းဂ်ဳိး အလြန္ႀကိဳက္သည္။ ရြာတြင္ ၂ ည ၃ ညထက္ပိုမအိပ္ဘဲ အၿမဲတမ္းနယ္လွည့္သည္။ ဘုရားေက်ာင္းေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည္။ ကိုယ္ေတာ္ မစၦားေဟာရာတြင္ အသံုးျပဳခဲ့သည့္ ပစၥည္းမ်ား ယေန႕ထိတိုင္ တီြးလန္႕ရြာတြင္ ရွိေနေသးသည္။ ျမင္းကိုသနားသျဖင့္ ခရီးသြားတိုင္း နံနက္ေစာေစာ သြားေလ့ရွိသည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္တုန္းက ဂ်ပန္စစ္သားမ်ားက ညႇဥ္းဆဲေသာအားျဖင့္ ပစၥည္းထမ္းခုိင္း၊ ေရခပ္ခုိင္းတာတုိ႔ ရွိခဲ႔သည္။ ဖာသာရ္သည္ ေမြးျမဴထားေသာ ၾကက္မ်ားကုိ သတ္စားျခင္း မျပဳဘဲ ဧည့္သည္ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား ေရာက္ရွိသည့္အခါမွသာ ဧည့္ခံေကြၽးေမြးရန္အတြက္သတ္ေလ႔ရွိပါသည္။
၂. Fr. Joseph Dixneuf (M.E.P)
၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ ဆိုင္းဇန္ရြာ၌ ေက်ာင္းထိုင္ခဲ့ပါသည္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတြင္ ၁၉၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ(၂၉)ရက္ေန႕ တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ပါသည္။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ(၂၄)ရက္ေန႕တြင္ ရဟန္းသိကၡာခံယူခဲ့ ပါသည္။ ရဟန္းသိကၡာခံၿပီး (၁)လမတိုင္ခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ မႏၲေလးၿမိဳ႕သို႕
သာသနာ အမႈေတာ္ျမတ္ထမ္းရြက္ရန္ ေရာက္ရွိလာပါသည္။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ျမင္းျခံၿမိဳ႕၌လည္းေကာင္း၊ ၁၉၄၀ မွ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္အထိ ေညာင္ပင္သာ၌ လည္းေကာင္း သီတင္းသံုး ေနထိုင္ခဲ့ပါသည္။ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ Fr. Blivet ႏွင့္ဆံုေတြ႕စဥ္ Fr. Blivet မွ ဤသို႕ ေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။ ကိုယ္ေတာ္ တစ္ႏွစ္တာ စားစရိတ္အတြက္ ဘယ္ေလာက္ကုန္က်သလဲဟုေမးရာ Fr. Dixneuf သည္ (၁၉) က်ပ္ ကုန္က်ေၾကာင္း ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါသည္။ ထိုအခါ Fr. Blivet က "ေတာ္ေတာ္ငတ္ႀကီးက်တဲ့သူပဲ" ကြၽန္ေတာ္ (၁၇)က်ပ္ပဲသံုးတယ္ဟု တီးတိန္ခ်င္းစကားႏွင့္ ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ထိုအခါ Fr. Dixneuf သည္ ၿခိဳးၿခံေခြၽတာရာမွ စုေဆာင္းမိသမွ်ကို စာသင္ေက်ာင္းမ်ား တည္ေဆက္ရန္ အတြက္လည္းေကာင္း၊ ဘုရားေက်ာင္းတည္ေဆာက္ရန္အတြက္ လည္းေကာင္း အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ယခု ကေလးၿမိဳ႕ရွိ စိန္ေမရီဘုရားေက်ာင္း၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း၊ စိန္ေမရီေက်ာင္း၊ လင္႐ိုဗာကားႏွင့္ စာပံုႏွိပ္စက္၊ စာပံုႏွိပ္တိုက္တို႕မွာ Fr. Dixneuf ေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းခဲ့ျခင္းမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ Fr. သည္ အမဲလုိက္ျခင္းကုိ ၀ါသနာပါၿပီး က်ားတစ္ေကာင္ကုိ ပစ္သတ္ဖူးပါသည္။
၁၉၇၂ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ(၂၃)ရက္ေန႕တြင္ ေမြးရပ္ဌာေနသို႕ ျပန္သြားခဲ့ပါသည္။ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ(၄)ရက္ ေန႕တြင္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ၌ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့သည္။
၃. Fr. Ruellen (M.E.P)
၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလတြင္ တီြးလန္႕၊ တြန္းဇန္၊ မြာလ္ပီးသို႕အလည္ သြားေရာက္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ မိမိခရီးသြားရာတြင္အသံုးျပဳရန္ ျမင္းထီးတစ္ေကာင္ကို က်ပ္(၃၂၀)ျဖင့္ ၀ယ္ယူခဲ့ရာ ခ်င္းဘာသာျဖင့္ 'Talkaang' ဟုမွည့္ခဲ့ပါသည္။
၁၉၅၅-၅၆ ဆိုင္းဇန္ရြာတြင္ သီတင္းသံုးေနထိုင္စဥ္ ကပ္တဲလ္၊ တီြးေတာ့ႏွင့္ ဆိုင္းဇန္မွ ကေလးမ်ားအား ဘုရားစကားသင္ေပးၿပီး ေယာက်္ားကေလး (၁၂)ေယာက္တို႕ကို တီးတိန္ၿမိဳ႕သို႕ ေလ့လာေရးခရီး ေခၚသြားပါသည္။ ဘုရားစကားသင္ကေလးမ်ားသည္ ထုိစဥ္က တီးတိန္ၿမိဳ႕ရွိ ေစ်းဆိုင္မ်ားႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ကား တို႕ကို ပထမဦးဆံုး အလုအယက္ၾကည့္႐ႈခြင့္ ႀကံဳခဲ့ရသျဖင့္ အလြန္ေပ်ာ္ရႊင္ခဲ့ၾကပါသည္။ ဆိုင္းဇန္တြင္ ၁၉၅၅ ႏို၀င္ဘာလ၌ Fr. Kelbert ႏွင့္ပူးတြဲၿပီး မိမိတို႕အသံုးျပဳရန္ အဂၤလိပ္-ခ်င္းအဘိဓါန္ စာအုပ္ကို ျပဳစုခဲ့ပါသည္။ ကိုယ္ေတာ္သည္ ေဒသစာရီလွည့္လည္ရာ ရြာတိုင္း၌ ဓါတ္ျပားစက္ကို ယူေဆာင္ေလ့ရွိၿပီး ရြာသူ ရြာသားမ်ားက စိတ္၀င္တစားႏွင့္ နားေထာင္ၿပီးခ်ိန္တြင္ တရားေဟာေလ့ရွိသည္။ ထိုစဥ္က ဆိုင္းဇန္ရြာမွ စာမတတ္သူအမ်ဳိးသမီးလူငယ္တစ္ခ်ဳိ႕သည္ သီလရွင္၀တ္လိုေၾကာင္း ဘုန္းႀကီးအား ေတာင္းေလွ်ာက္လာသျဖင့္ ဘုန္းႀကီးခမ်ာ အေတာ္ေခါင္း႐ႈပ္ခဲ့ရပါသည္။
၄. Fr. Anthony Kelbert (M.E.P)
၁၉၅၃ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၂၀)ရက္ေန႕တြင္ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕၌ စတင္ေရာက္ရွိ၍ သီတင္းသံုး ေနထိုင္ခဲ့ ပါသည္။ ခ်င္းစာႏွင့္ ခ်င္းစကားသင္ရင္း၊ ညေနတိုင္း ကေလးသူငယ္မ်ားအား ဘုရားစကား သင္ေပးပါသည္။ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ St. Albert Primary School ကို တြန္းဇံၿမိဳ႕၌ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္တြင္ Fr. Moses (ဆရာေတာ္ဦးဘခင္) တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ ကက္သလစ္ကေလး သူငယ္မ်ားအစည္းအ႐ံုး (Catholic Childrens' Union) CCU ကို ဖ်က္သိမ္း၍၊ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ Young Catholic Association (Y.C.A)ဟု ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ တြန္းဇန္ဘာသာတူအိမ္ေျခ (၂၄)အိမ္သာရွိၿပီး Father သည္ မိမိ၏ေမြးရပ္ေဒသမွ ရရွိသည့္ အလွဴေငြမ်ားျဖင့္ ပ်ဥ္ေထာင္ဘုရားေက်ာင္းႀကီးကို နံရံ ၂ ထပ္၊ သံဖိနပ္သံုး၍ ခိုင္မာစြာေဆာက္လုပ္ခဲ့ ပါသည္။ ဆက္လက္၍ Father သည္ မိမ္ေနထိုင္ရန္ပ်ဥ္ေထာင္၂ထပ္ အိမ္တစ္လံုးကိုလည္း ေဆာက္လုပ္ေပးခဲ့
ပါသည္။ Father သည္F.M.M(Franciscan Missionaries of Mary) Sister မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ေဆးေပးခန္း (Dispensary) တစ္ခုကို တြန္းဇန္ၿမိဳ႕၌ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံျခားမွေဆး၀ါးမ်ား လံုလံုေလာက္ေလာက္ ရွိသည့္အျပင္၊ sisterမ်ားဘက္ကလည္း ေမတၱာေစတနာႏွင့္ လူနာမ်ားကိုျပဳစုကုသ ေပးရာတြင္ ကြၽမ္းက်င္ၾကသျဖင့္ ယင္းေဆးေပးခန္းသည္ အေတာ္နာမည္ႀကီးလာၿပီး ရပ္နီးရပ္ေ၀းမွ လူနာမ်ားလာေရာက္ ကုသမႈခံယူခဲ့ၾကသည္။
Father သည္ ထိုစဥ္က ရြာသူႀကီး ဦးပီတာရွင္းလ်န္းေပါင္၊ ယခုအသက္ (၇၈)၏ အကူအညီျဖင့္ ဗိုလ္တဲအေဆာက္အဦးကို ယခုေဘာလံုးကြင္းနားတြင္ ေျပာင္းေရႊ႕ေဆာက္လုပ္ၿပီး၊ ယင္းဗိုလ္တဲ အေဆာက္အဦးေနရာတြင္ လူနာမ်ားအဖို႕ အေဆာင္တစ္ေဆာင္ကို ေဆာက္လုပ္ေပးခဲ့ပါသည္။ Father သည္ ခ်င္းေတာင္၊ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ တြန္းဇန္ေဒသခံမ်ားအား သံေယာဇဥ္ေမတၱာ တရားကို ျပသႏိုင္ခဲ့သည္။ Father ၏ မိန္႕ခြန္းတစ္ခုတြင္ ဤခ်င္းေတာင္တြန္းဇန္မွာ လာေနတာေပ်ာ္ပါ၏ အေၾကာင္းမွာ သူခိုး၊ ဓားျပမရွိ၊ ကေလးသူငယ္မ်ားကို ပံုမွန္ဘုရားစကား သင္ေပးႏုိင္သည့္အျပင္ တနဂၤေႏြေန႕တိုင္း မိခင္၊ ဖခင္မ်ားႏွင့္လည္း အတူတကြ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခြင့္ရရွိသည့္အျပင္ အစားအေသာက္ မ်ားလည္း ပံုမွန္စားႏုိင္ၿပီး၊ ေဒသခံဘာသာတူမ်ားႏွင့္ အတူေန၊ အတူစား။ အတူတူဆုေတာင္းမႈမ်ားကို "ငါတို႕အမႈေတာ္ေဆာင္ သာသနာ့၀န္ထမ္းမ်ား" အဖို႕ ေပ်ာ္စရာေကာင္းပါသည္ဟု ေျပာခဲ့ဖူးပါသည္။
Father Kelbert သည္ တြန္းဇန္တြင္ (၁၃)ႏွစ္တိတိေနၿပီး ၁၉၆၆၊ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ(၁၁)ေန႕တြင္ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕မွ မိမိ၏ေမြးရပ္ျပင္သစ္ျပည္သို႕ ျပန္သြားဖို႕ရန္ ဂ်စ္ကား(၁)စီးႏွင့္သြားၿပီး၊ တီးတိန္မေရာက္မွီ လမ္းခုလတ္ (Ciimtang) အရပ္တြင္ ေခတၱခဏ ကားကိုရပ္ခိုင္း၍၊ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕ကို ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ ျပန္လွည့္ၾကည့္၍ အလြမ္းမ်က္ရည္က်ခဲ့ပါသည္။
ၤFather သည္ မိမိႏိုင္ငံသို႕ျပန္သြားၿပီး (၁၀)ႏွစ္ၾကာၿပီးသည့္အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္ကို ရန္ကုန္ထိ ျပန္လာ၍ တာေမြရွိ F.M.M Sister မ်ား၏ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ (Chapel) တြင္ တီးတိန္လိုႏွင့္ မစၦားတရား ပူေဇာ္ေပးခဲ့သည္။ ၄င္းျပင္ ႏွစ္(၃၀)ျပည့္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ (ဒု)ႀကိမ္ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္လာ၍ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕အထိ အရမ္းသြားခ်င္ေသာ္ျငားလည္း၊ ကေလးၿမိဳ႕အထိသာလာႏုိင္ခဲ့၍ ခ်င္းစကား(တီးတိန္) စကားႏွင့္ ၾသ၀ါဒေပးၿပီး၊ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕တြင္ "ငါ့ရဲ႕ ႏွလံုးတစ္ျခမ္း က်န္ရစ္ခဲ့" သည္ဟု ေျပာခဲ့ပါသည္။
Father သည္ __________ ခုႏွစ္၊_________ လ၊ ( )ေန႕တြင္ မိမိႏုိင္ငံျပင္သစ္ျပည္ တြင္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့သည္။
၁၉၄၁-၁၉၅၄ အထိ တြန္းဇန္တြင္ဓမၼဆရာလုပ္ဖူးသည့္ ဆရာ Alphonse ဦးေအာင္မင္း၏ အတၳဳပၸတၱိအက်ဥ္း
- ဓမၼဆရာ အာလ္ဖုန္းစ္ဦးေအာင္မင္းသည္ ကရင္လူမ်ဳိးျဖစ္၍ ၁၉၁၆ ခုႏွစ္ တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အနီး တြံေတး- ပန္းလႈိင္ရြာတြင္ ေမြးဖြားခဲ႔ပါသည္။
- ၁၉၄၁-၁၉၅၄ ခုႏွစ္အထိ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕တြင္ ဓမၼဆရာ လုပ္ခဲ႔ပါသည္။
- ၁၉၅၄-၅၈ ခုႏွစ္အထိ တီးတိန္ၿမိဳ႕တြင္ ဓမၼဆရာ လုပ္ခဲ႔ပါသည္။
- ၁၉၅၉-၆၀ ခုႏွစ္ တြန္းဇန္ၿမိဳ႕တြင္ ဓမၼဆရာ Cin Khan Khual ႏွင့္ ပူးတြဲၿပီး အမႈေတာ္ေဆာင္သည့္အျပင္ ေက်ာင္းဆရာအလုပ္ကုိပါ ၀င္လုပ္သည္။
- ၁၉၆၁ ခုႏွစ္တြင္ ကေလးၿမိဳ႕သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ၿပီး ၁၉၆၆ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၇)ရက္ေန႔၊ သက္ေတာ္ (၅၀)ျပည့္ေသာအခ်ိန္တြင္ ခရစ္ေတာ္၌ အိပ္ေပ်ာ္သြားပါသည္။
